یادداشت
جشنوارهی بینالمللی تئاتر فجر از منظری دیگر
تئاتر خودباخته ایران پس از عبور از یک پروسه طولانی مدت، در مقطع پیروزی انقلاب اسلامی متوقف میشود و جایش را علیالعجاله به نمایشهای تبلیغی، تهییجی و سیاسی در میدان ها و خیابانها میسپارد و...
بعضی از گروههای نمایشی وابسته به جریانهای فعال برانداز و احزاب سیاسی، در فضای ناآرام سیاسی و اجتماعی ایران به اجرای نمایشهای معترض و پیامدهنده خیابانی پرداخته و در مواجهه با مردم انقلابی، تئاتر ایران را در مقطعی کوتاه درگیر مسایل روزمره سیاسی نموده و به حاشیه میراند!!؟ به این ترتیب و بنا به مقتضیات زمان، تئاتر نابسامان ایران که قریب به چند دهه در گروی اندیشههای غربی بود پس از یک دوره کوتاه مدت، دوره فترت و انتقال را پشتسر میگذارد تا اینکه در بهمن ماه سال 1361 نخستین جشنواره سراسری تئاتر فجر؛ تئاتر ایران را وارد مرحله نوین و جدیدی به منظور حرکت و نظر به سوی تئاتر آرمانی، معنوی، ایرانی نموده و در این جابهجایی و انتقال اندیشههای غربگرایانهی گذشته به باورهای انسانی - معنوی - ایرانی تغییر مسیر میدهد و با استقبال چشمگیر گروههای نام و نشاندار شهرستان و در غیبت هنرمندان مطرح تئاتر پایتخت، در پاسداشت طلوع فجر پیروزی ملت ایران در تالارهای نمایشی که در گذشته ارگان و پایگاه گروههای نمایشی وابسته به نظام و پیروان و دلباختگان تئاتر غربی بودند، با شکوه تمام برگزار شده و سپس همه ساله در تاریخی معین حرکتش را برای اعتلاء و مناعت تئاتر ایران با جدیت هر دوره پربارتر و به سامانتر از دورههای قبل ادامه داده و پس از برگزاری چند دوره موفق و مؤثر و استقبال پرشور و کمسابقهی مردم و هنرمندان، از قالب جشنواره سراسری کشوری به قالب جشنواره بینالمللی تغییر ماهیت میدهد و در یک دهه گذشته به یکی از چند جشنواره معتبر جهانی در حوزه کوششهای جهانی تئاتر پیوند میخورد.
جشنواره بینالمللی تئاتر فجر جدای از جایگاه جهانیاش، نمودار خلاقیتها، قضاوتهای کلان، سعی در استحکام بخشیدن به زیربنای کوششهای نمایشی درون کشور، به طرح مسیری از طریق جشنوارههای شهرستان، استان و مناطق، تئاتر ایران را تداوم و تعالی میبخشد. برآیند آنچه که از درون بیست و هفت دوره برگزاری جشنواره بینالمللی تئاتر فجر حاصل شده:
یکم: گشودن مرزهای تئاتر ایران برای آشناسازی با دریافتها و فرایافتهای تئاتر پیشرو و تجربهگرای جهان.
دوم: فراهمسازی امکان اجرای نمایشهای برگزیده و فاخر ایرانی جشنواره، در سایر کشورها صاحب تئاتر و داد و ستد میان هنرمندان تجربهگر ایرانی با هنرمندان صاحب نام جهانی.
سوم: جشنوارهی تئاتر فجر سببساز پیوند و آشنایی سران کلان سیاسی و مسئولان صاحبنام فرهنگی با تئاتر میشود که پیش از این هنر نمایش را در مقام هنری زنده و انسانساز جهانی برنمیتابیدند.
چهارم: سیل پیامها و پیغامهای امیدبخش مسئولان و رهبران نظام فرهنگی و سیاسی کشور به اعتبار برگزاری جشنوارههای بینالمللی تئاتر فجر در بازتاب و انعکاس ارزشهای بالقوه هنر مردمگرا و انسانساز تئاتر.
پنجم: مؤثرترین آورده بیست و هفت دوره برگزاری جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، سیاستگذاری زیربنایی در گمانهزنی و شناسایی چهرهها و نامهای برآمده از درون جشنواره در بخشهای گوناگون بازیگری، کارگردانی، طراحی صحنه و بهویژه رشد فزایندهی نمایشنامههای راهیافته و یا در میان راه مانده به جشنواره و افزایش چشمگیر نمایشنامهنویسان خلاق و جوان ایرانی. موضوعی که تئاتر ایران بیش از یک قرن از فقر و غربت این عنصر حیاتبخش تئاتر محروم بود.
ششم: جشنواره بینالمللی تئاتر فجر بیش از پیش به تئاتر شهرستان هویت بخشیده و گروههای نوپا را فعال و گروههای فعال را به میدان جشنواره کشانده، فضای گرایش به قضاوت را برای تفکیک سرهها از ناسره توسعه داده و نوع نگاه به تئاتر آرمانی را در میان گروههای جوان جهت بخشیده.
هفتم: ایجاد فضایی سالم برای کشمکشها و چالشها به جهت فراگیری و پیوند با علم و اندیشههای جمعی و انعکاس خلاقیتها و آرا در رسانههای تصویری و مطبوعات از جمله فرآیندههای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر است.