رشد و گسترش تئاتر هدف اصلی جشنواره تئاتر فجر

امیر دژاکام ، مدرس و کارگردان تئاتر در گفت و گو با سایت جشنواره تئاتر فجر درباره جایگاه جشنواره تئاتر فجر گفت: قبل از هر مسأله ای باید بگویم نظام تولیدی تمام جشنواره های کشور باید تغییر کند. باید توجه داشت که جشنواره تئاتر فجر جایگاه ویژه ای دارد و تا کنون تأثیرات مثبتی در تئاتر کشور گذاشته است که این تأثیرات تا سال های گذشته مشهود تر بود؛ اما اگر این روند برگزاری جشنواره یا تولید خلاق تغییر نکند و تمام نهاد های برگزاری که شامل جشنواره های مهم کشور مانند ماه، بانوان، آیینی و سنتی و فجر هستند، تغییر روش ندهند، در نتیجه تأثیرات منفی این جشنواره ها بیشتر از تأثرات مثبت آنها خواهد بود.
دژاکام در ادامه افزود: تمامی جشنواره ها برای خود اختیاراتی دارند ، مانند زمان برگزاری جشنواره ها ، اعلام اسامی پذیرفته شدگان، انتخاب هیأت داوران، مکان اجرا، مکان و زمان تمرین و کمک هزینه گروه ها. این ها همه اختیاراتی است که برگزار کنندگان جشنواره ها تعیین می کنند. اما متأسفانه هیچگونه مسئولیتی برای خود تعیین نمی کنند. یعنی ستادها و نهادهایی هستند که ردیف های بودجه ای تصویب شده را از طریق مجلس شورای اسلامی برای انجام فعالیت های فرهنگی دریافت می کنند که این فعالیت ها در قانون نهادهای مربوطه توضیح داده شده است و افرادی که جشنواره ها را برگزار می کنند، کسانی هستند که باید زمینه بروز و شکوفایی استعداد هنرمندان از طریق خدمات فرهنگی را فراهم کنند.
وی افزود: در برخی مواقع این خدمات به اختیار مطلق، امر و نهی و نفی مسئولیت ها تبدیل شده است. جشنواره ای که در جهت تأثیر گذاری بر هنر کشور حرکت می کنند چون هدف اولیه که ایجاد شده پرورش استعداد ها ست را نقض می کنند در نتیجه از طریق امر و نهی کردن بدون توضیح دادن و پذیرفتن مسئولیت هنرمندان را سرخورده می کنند.
امیر دژاکام گفت: هر زمان که برگزار کنندگان جشنواره ها در مقابل اختیار خود مسئولیت تعریف کنند، موفق هستند. مدیران مسئولیت اجرای عمومی آثار ارائه شده در جشنواره را باید بر عهده گیرند که خوشبختانه طی سال های اخیر این مطلب مشهود بود و آثار ارائه شده به جشنواره ها ختم نمی شد و بعد از برگزاری جشنواره ما شاهد اجرای عموم آن ها بودیم.
وی گفت: ماهیت اصلی جشنواره ها رشد و پرورش هنر بر اساس قوانین است نه سلیقه تعدادی از اعضای برگزار کننده یا هیأت داوران. این نکته متأسفانه کار هنرمندان را ضایع می کند. امیر دژاکام در مورد طی طریق جشنواره تئاتر فجر گفت: من برای نخستین بار با نمایش "دست ها و قلب ها" سال 1364 در سالن چهارسو در جشنواره تئاتر فجر شرکت کردم. در آن زمان محدودیت ها به دلیل شرایط جنگ و شرایط اجتماعی جامعه بیشتر بود ولی خوشبختانه در این سال ها امکانات بیشتر شده است. تعداد گروه ها. نمایشنامه نویسان و کارگردانان هر روز رو به فزونی دارند و شاهد سلائق گوناگون هستیم خوشبختانه کسانی که داعیه این را داشتند که ما به جز تعداد معدودی افراد نمایشنامه نویس نداریم، معترف به این مطلب هستند که اشتباه می کردند و هر روز در حکم تماشاگر آثار نویسندگان ایرانی هستند و آنها را تحسین می کنند و البته ادعایشان به دلیل مطالعه کم بود که آثار ایرانی را مطالعه نمی کردند، در صورتی که این افراد صاحب دانش در تئاتر بوده و آموزش تئاتر می دادند.
وی در ادامه افزود: خوشبختانه طی سال های اخیر چند سالن جدید احداث شده است در دانشگاه ها سالن های تجربی تئاتر داریم که هر روز در آنها اجرای نمایش انجام می شود و تماشاگر هم دارند و اینگونه نسل جدید تئاتر معرفی می شوند.لازم به ذکر است که از تمام انتشارات های که در زمینه نمایش فعالیت دارند باید تقدیر کرد چون پیوسته در پی انتشارات آثار تئاتر فعالیت می کنند و این در حالی است که در گذشته فقط انتشارات نمایش را در این زمینه فعال داشتیم.
دژاکام گفت: علی رغم تمام این فعالیت های مثبت، بینش ها، حکمت ها و بنیاد های اصلی در تئاتر ، روش های تولید باید تغییر کند و تا زمانی که این روابط تغییر و تعاریف گذشته در هم بریزد و تعارف جزئی ، دقیق و جدید ارائه نشود، موفقیت کمی نصیب مان خواهد شد.
امیر دژاکام در خصوص تعامل نسل جدید با نسل گذشته گفت: در فصلی این تعامل میان دو نسل قطع شده بود. از آغاز فعالیت تئاتری ام اعتقاد داشتم که حرکت ما در جهت معاصر سازی نمایش های ایرانی تأثیر گذار است و می توان این موضوع ها را به صورت معاصر و با علم ، فلسفه ، دین و عرفان بیان کرد. البته زمانی که شروع کردیم فکر می کردیم که این دیده ما است در صورتی که گذشتگان نیز در این راستا مطالعه و تحقیق کرده و به نتایجی هم رسیده بودند این قطع ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم باعث این تفکر بود و با برقرار کردن ارتباط متوجه شدیم که آثار ایرانی مانند تعزیه و نقالی را می توان به صورت معاصر اجرا کرد و چطور می توان مشکلات جامعه امروز را از طریق تئاتر ایرانی مطرح کرد.
دژاکام در پایان گفت: متأسفانه در مورد افراد دچار نوعی بدبینی تاریخی هستیم که قبل از دیدن و یا مطالعه در مورد آثارشان ، آنها را مورد قضاوت قرار می دهیم و رأی صادر می کنیم که این مطلب از آفات اصلی تئاتر کشور است. معتقدم که خود را مرکز پنداشتن و دیگر خود را اصیل ترین انگاشتن باعث قطع ارتباط با دیگران می شود.